دوربین پلاک‌خوان چیست و چگونه کار می‌کند؟
1. دوربین پلاک‌خوان (LPR / ANPR) دستگاهی است که برای شناسایی و ثبت پلاک خودروها به‌کار می‌رود. این دوربین‌ها با استفاده از سنسور حساس و الگوریتم‌های تشخیص کاراکتر (OCR) عکس را گرفته و پلاک را شناسایی می‌کنند. کاربردهای این دوربین‌ها از ثبت خودروهای عبوری جهت شناسایی و اخذ عوارض، ثبت تخلف عبور از چراغ قرمز، سرعت غیر مجاز لحظه ای و میانگین، کنترل راهبندهای پارکینگ تا نظارت روی معابر و ورود/خروج شهرها است.
2. تفاوت دوربین پلاک‌خوان با دوربین مداربسته معمولی
دوربین‌های پلاک‌خوان برای کاربردی ویژه طراحی شده‌اند و فرق مهمی با دوربین‌های عادی دارند:
* شاتر سریعتر برای ضبط خودروهای سریع
* نور IR همراه برای تشخیص پلاک در شب
* سنسور حساس‌تر با dynamic range بالا
* قابلیت OCR برای تبدیل تصویر پلاک به متن
3. انواع دوربین پلاک‌خوان: یکپارچه(embedded) و اجزا جدا(non-embedded)
دوربین‌های پلاک‌خوان در کاربردهای مختلف با طراحی های مختلف ارائه می‌شوند:
در مدل های قدیمی‌تر که هنوز الگوریتم‌های پلاکخوانی بهینه نبودند و سخت افزار صنعتی مناسب موجود نبود با اتصال دوربین‌های مخصوص به پردازنده در محلی دیگر پلاکخوانی انجام می‌شد به‌تدریج با پیشرفت‌هایی که در زمینه ITS حاصل شد محصولات نیز ارتقاء پیدا کردند و دوربین‌های پلاک‌خوان بصورت یکپارچه ساخته شدند در این مدل کلیه عملیات در سطح دستگاه بصورت یکجا و اصطلاحا On edge انجام می‌پذیرد
4. تنظیمات ایده‌آل دوربین پلاک‌خوان برای دقت بالا
در طراحی سیستم پلاک‌خوان، تنظیمات مهندسی و فنی برای رسیدن به دقت بالا ضروری است. مهمترین موارد:
* شاتر سریع: < 1ms برای جلوگیری از motion blur
* f-stop: f/4 تا f/6.3 برای وضوح و عمق میدان مناسب
* ISO: پایین تا متوسط برای نویز کم
* نور IR: تامین شده بر اساس فاصله و زاویه تابش
5. نقش نور IR در دوربین‌های پلاک‌خوان (و راهنمای انتخاب)
نور IR یکی از موارد کلیدی در پلاکخوانی شبانه و شرایط کم‌نور است. نکات مهم:
* طول موج: 850nm تا 940nm (حساسیت سنسور برای 850 بیشتر است)
* توان نور: توان نوری واقعی بر اساس فاصله
* زاویه تابش: همراستا با زاویه دوربین
* استفاده از کولیماتور یا لنز موضوعی
6. تشخیص پلاک در سرعت بالا: چالش‌ها و راهکارها
شناسایی پلاک خودروهایی که با سرعت بالا حرکت می‌کنند، چالش‌برانگیز است. عوامل اصلی و راه‌حل‌ها:
Motion Blur: تاری ناشی از حرکت سریع خودروها. راه‌حل: استفاده از شاتر بسیار سریع (کمتر از 1 میلی‌ثانیه).
فوکوس دقیق: فاصله دقیق کانونی برای تمرکز روی محل عبور خودرو. راه‌حل: تنظیم دقیق لنز و عمق میدان.
نور مناسب: در شب یا شرایط سایه، تشخیص دشوارتر است. راه‌حل: نور IR پرتوان با زاویه صحیح و همراستا با دوربین.
زاویه نصب: زاویه دید نامناسب ممکن است باعث شود پلاک به‌درستی قابل خواندن نباشد. راه‌حل: نصب دوربین به‌صورت عمود یا زاویه حداقلی نسبت به خط عبور خودرو.
رزولوشن و فریم‌ریت: دوربین باید دارای رزولوشن بالا (حداقل Full HD) و فریم‌ریت کافی باشد تا تصویر واضحی از پلاک گرفته شود.
7. بررسی نمونه پروژه‌های موفق دوربین پلاک‌خوان در ایران
پروژه‌های ITS در شرکت کنترل ترافیک طرح ترافیک تهران و کلان شهرهای دیگر
ثبت تردد در بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها برای مدیریت ترافیک و عوارض
نصب در ورودی‌های شهرهای بزرگ برای ثبت خودروهای مشکوک
پروژه پارکینگ‌های هوشمند مراکز خرید و ادارات